Landgrenzen… Het heeft me altijd een beetje geboeid waar (of waarom) die net getrokken zijn. Soms heel duidelijk, natuurlijk en evident zoals de Pyreneeën tussen Frankrijk en Spanje of de Rijn tussen Duitsland, Zwitserland en Frankrijk. Maar vaak ook grillig en lopend langs historische verdragsafspraken of weet ik wat.
Zo’n gekke grens ligt ook nabij Maastricht, het stadje deels op de linkeroever van de Maas, dat, zo leert de geschiedenis, bij de scheiding van Limburg uiteindelijk bij Nederland werd gevoegd.

Wijngaard Apostelhoeve

Zo komt het dat de routebegeleiding in ons busje met vijf Braboleden ons in Riemst een veldweg de heuvel op stuurt richting Wijngaard Apostelhoeve in… Maastricht.
Het wegje klinkt en botst de heuvel op en ik zie nog net in een ooghoek dat het scherm vermeldt dat we in Nederland zijn. Net als we wat vrezen onverrichter zake te zullen moeten terugkeren, zien we links op de heuvel de Apostelhoeve opdoemen. Wat een ligging! En wat een charme!
Gelegen op de Louwberg met zicht op inderdaad de stad Maastricht duiken de wijngaarden steil naar beneden de Jekervallei (die even verder in de Maas vloeit) in met aan de andere kant de Sint-Pietersberg. In Frankrijk zouden ze het huis algauw een château noemen, de ochtendzon wordt alvast prachtig opgeslorpt in de gele zandsteen. Ja, ik waan me even veel verder naar het zuiden.

Foto © Robby Sallaets

We worden hartelijk ontvangen met een glas water, wat nodig zal zijn want het belooft een puffende dag te worden.
Nadat de andere Braboleden en een aantal collega’s van Wijnclub Hasselt zijn aangesloten, begint onze eerste wijntoer in de wijngaarden.
We worden begeleid door Robin Hulst, derde generatie wijnmakers bij Apostelhoeve met duidelijke ambitie. Vanaf het eerste moment heeft hij me helemaal mee. Vlotte prater, dat verwachten we natuurlijk, maar het gaat me over de onderliggende passie die naar boven borrelt, en als wijnliefhebber de weetjes die je te horen krijgt die net dat verschil maken.

Apostelhoeve was de eerste commerciële wijngaard van Nederland, opgericht in 1970, toen nog plechtig ingewijd met een aantal lokale notabelen. Het heette toen nog een experiment: een aantal perceeltjes fruitbomen moesten wijken voor druivelaars. Ondertussen gaat het heel hard daar, een steenworp over de grens. Als Brabander blijft het wel ontegensprekelijk Limburg voor mij.
Momenteel bezitten ze al 20 hectare aan wijngaarden, daar is men in Saint-Émilion al een grote speler mee. Müller-Thurgau, Auxerrois, Riesling, Pinot Gris zijn de basis aanplanting. Voorlopig enkel wit, maar in tegenstelling tot andere Nederlandse collega’s zweert Apostelhoeve bij Vitis vinifera, dus pure Europese stokken en geen hybride kruisingen met Amerikaanse druivensoorten. Terecht volgens mij met het klimaat van de laatste jaren.
Robin zegt dat ze hier hetzelfde klimaat als Bourgogne in de jaren ’90 hebben, dat belooft!
Wist je trouwens dat Auxerrois zeer verwant is met Pinot Blanc?

Sinds 2020 experimenteert men ook met Viognier, jawel wat de klimaatverandering allemaal teweeg brengt. Dat lijkt me ook weer een wissel op de toekomst.Apostelhoeve valt onder een eigen appellatie, namelijk BOB Mergelland. De mergel in de ondergrond onder een toplaag löss verandert inderdaad substantieel het terroir, daarom geen BOB Maasvallei hier.
Handigheidje: de heren zitten zelf in het comité dat de regels bepaalt, mooi meegenomen als je als grootste producent mee de richtlijnen kan schrijven!
Met hoogtes vanaf 65 m boven de zeespiegel hebben ze relatief weinig last van nachtvorst, alvast minder dan de buren. Door actief te ontbladeren laten ze meer uv-straling toe en daalt de kans op vochtschade.
Robin is overtuigd van machinale pluk, die machines zijn tegenwoordig veel gesofisticeerder (minder hardhandig) dan die uit de jaren ’90 en scheelt in tijd en personeel voor de handpluk. Deze jongens hebben een plan, dat is duidelijk!

© Robby Sallaets

Tijd voor een degustatie, 11u ’s ochtends is sowieso het ideale proefmoment, stel ik mezelf gerust.
De dag moet voor sommigen nog worden opgestart want het is verdacht rustig onder de medereizigers.
We krijgen drie ragfijne strakke witte wijnen: Auxerrois, Cuvée XII en Pinot Gris Barrique.
De houttoets van nieuwe Franse eik is subtiel.
In de wijnkelder leerden we ook nog dat er actieve kool werd gebruikt om een heldere wijn met lichte kleur te krijgen. De meningen onder de groep daarover zijn verdeeld, misschien haalt die ook wel wat aroma’s weg?
In elk geval was dit een topbezoek, veel wijnkennis opgedaan, een mooi verhaal gehoord en lekkere wijn gedronken, wat wil een wijnfreak meer?

Maar het is tijd om te vertrekken, ons strakke schema leidt ons de grens over aan de andere kant van de Maas. De brug is afgesloten maar we krijgen een persoonlijke routebegeleiding van een wegenwerker die ons voorrijdt. Een terugblik in de tijd, alsof gps nooit bestaan heeft.

Wijndomein Aldeneyck

Wijndomein Aldeneyck blijkt zowaar in een postkaart-keurig Vlaams woonwijkje te liggen, in het gehucht – jawel – Aldeneik van Maaseik.
Minder charmante ligging dan Apostelhoeve, maar het domein zit toch mooi in mekaar gaat door mijn gedachte.
Net op tijd voor lunch, het komt allemaal wel goed, we genieten van een lekkere kaas -en vleesplank in de rustige tuin met een glas Rosé Aldeneyck(!), weer begeleid door een op en top Limburgse gastvrijheid.

© Robby Sallaets
Wijndomein Aldeneyck en de Heerenlaak wijngaard aan de Maas

Ook hier vinden we een gereformeerde fruitboer, zij het twintig jaar later dan Apostelhoeve.
Geert, onze enthousiaste gids, zet zijn strohoed op, sommigen onder ons smeren zich een derde keer in.
In de jaren ’90 werden de eerste stokken Pinot Gris en Pinot Blanc aangeplant. Later kwamen ook de Bourgondiërs Chardonnay en Pinot Noir, en tot slot ook Riesling er bij.
Ook hier enkel Vitis vinifera dus. Terwijl Nederland nog vaak naar de Duitse PiWi’s (hybride kruisingen met Amerikaanse druivensoorten) kijkt, ligt de focus in Vlaanderen toch meer zuidelijk waar die bijna niet of toch relatief minder worden aangeplant.

Andere bodem hier, grind en kiezellagen (er wordt gerefereerd naar medoc!) net onder de alluviale lagen waar de appel -en perenbomen zo goed gedijden. Twintig jaar geleden een gedurfd experiment van een voorloper, nu tot afgunst van de fruitboerburen die hun waar niet altijd goed meer kwijt kunnen blijkbaar.

© Robby Sallaets

De wijngaarden zijn hier wat meer verspreid, we zien ze zeker niet allemaal, geen picture perfect zoals in Maastricht.
Ze zouden alle zuidelijk of zuidoostelijk georiënteerd zijn, meteen de reden waarom alle Maasvallei-wijngaarden zich op linkeroever van de Maas bevinden. Heerenlaak is een apart perceel voor de Chardonnay, vlak naast de jachthaven aan de Maas. Die zorgt voor verfrissing bij grote hitte en mildert de nachtvorst.

Aldeneyck wil zeer milieubewust werken. Zo wordt er maar om de andere rij gemaaid om de biodiversiteit in stand te houden. Neerzijgende spreeuwenkolonies worden zoveel mogelijk manueel verjaagd met wisselende vogelverschrikkers. Schadelijke insecten worden met ingenieuze huisjes bij de druivenranken bestreden met feromonenvallen. Feromonen zijn natuurlijke geurstoffen om mannelijke insecten te lokken, de voortplanting te verstoren en zo uiteindelijk de plagen te verminderen. ’De feesttent wordt mortuarium’ zegt onze gastheer sarcastisch.

De hitte op deze junidag wordt langzaam ondragelijk, en er dreigen onweerswolken. We duiken op het goeie moment de wijnkelder in. De druiven worden hier bijna altijd in oktober geoogst voor ideale aroma’s en rijpheid. Er is een licht schilcontact van 5 uur en een zachte persing. Roestvrijstalen vaten voor de gisting met een rijping van 6 maanden op de droesem (gistlaag). De Chardonnay en niet verwonderlijk de Pinot Gris Barrique ondergaan een rijping op Bourgondische vaten (ook een half jaar).

© Robby Sallaets

Ook Aldeneyck is (terecht!) ambitieus maar heeft moeite om zijn 11 hectare verder uit te bouwen. Jaloerse fruitboeren verkopen niet graag aan een succesvolle ex-collega of anders steekt een multinationale grindontginner er wel een stokje voor. Jammer, want dit domein heeft zoveel potentieel.

We eindigen met een degustatie van vijf wijnen in de mooie wijnbar.
Veel bezoekers hier en ook de wijnverkoop gaat vlot blijkbaar.
Een schuimwijn, tegenwoordig Belbul in België genoemd, een verschikking van een compromis à la Belge, maar goed. Daarna volgen een Pinot Blanc, een Riesling en de prijswinnende Chardonnay.
Wat een mooie kwaliteit toch, voldoende fruit en fraîcheur, we mogen trots op zo’n wijndomein zijn.
De Pinot Noir uit 2022 is volgens Geert nog wat jong maar mij kan die helemaal bekoren. Ik beloof plechtig dat ik gekochte flessen nog even zal laten liggen. Tenminste: ik beloof dat ik zal proberen…
De meeste deelnemers passeren ook nog langs de wijnshop.

© Robby Sallaets

Tot slot

We waren met een eerder beperkte groep, maar de ervaring was unaniem positief, zo bleek uit de feedback.
Dat smaakt toch naar meer. In het volgende seizoen van Wijnclub Brabo organiseren we daarom opnieuw een boeiende daguitstap naar gerenommeerde wijndomeinen.
Ben je er dan ook graag bij? Zet dan alvast zaterdag 25 april 2026 in je agenda.

Verslag: Geert Dirckx
Foto’s: © Robby Sallaets