We waren met 70 leden aanwezig om te genieten van de witte Bourgogne!
Na een korte inleiding door Maarten, en een even korte verplichte administratieve ‘algemene vergadering’ gaf onze voorzitter het woord aan Rudie Van Looy.
Rudie is de zaakvoerder van Wijnen Finesse in Broechem, gespecialiseerd in – hoe kan het ook anders – Bourgognewijnen. Al sinds 1986 geeft hij wijncursussen, en om zijn kennis up-to-date te houden, reist hij minstens eens per maand naar de Bourgogne.
Wanneer was de laatste keer dat je een presentatie zonder slides hebt bijgewoond? En wanneer denk je dat je opnieuw een spreker zal zien die zonder presentatie kan boeien? Onze gastspreker deed het gewoon ‘old school’ en bewees dat het nog steeds kan.
De combinatie van passie, kennis, enthousiasme en humor zorgde ervoor dat iedereen geboeid bleef luisteren en genieten. Zelden bleef iedereen zo stil en aandachtig in de ban van de spreker.
Witte Bourgogne is les 1.0, begon Rudie, die daarmee misschien wel solliciteerde voor een vervolg.
We krijgen een ‘bundeltje’ papieren, dat amper uit drie velletjes papier blijkt te bestaan. Maar ook dat blijkt voldoende om de materie over te brengen.
Rudie begint met te vertellen waar Bourgogne gesitueerd is: centraal in Frankrijk, tussen Dijon en Mâcon, met een ‘eilandje’ 100 km noordelijker: Chablis.
Vijf deelgebieden telt Bourgogne: Chablis, Côtes de Nuits en Hautes Côtes de Nuits (van Dijon tot boven Beaune), Côtes de Beaune en Hautes Côtes de Beaune (iets boven Beaune tot iets boven Chalon-sur-Saône), de Côtes Chalonnaise (rondom de stad Chalon-sur-Saône) en de Mâconnais (tussen Tournus en Mâcon).
Als we over de Côte d’Or spreken, dan bedoelen we de Côtes de Nuits en de Côtes de Beaune. De ‘gouden heuvel’ verwijst naar de hoge kwaliteit van de druiven en wijnen die hier vandaan komen, maar evenzeer naar de hoge prijs die je voor deze wijnen moet betalen.
De heuvelrug loopt van noord naar zuid, en de wijngaarden zijn aangelegd op de oostelijke helling, gericht naar het westen dus.
In de Côtes de Nuits is zowat 90% van de wijnen rood, er staat dus vooral pinot noir aangeplant, dat kunnen we dus nu niet proeven.
In de Côtes de Beaune zijn wel witte wijnen te vinden, enkele van de grootste witte wijnen ter wereld komen hier zelfs vandaan. Klinkende namen als Meursault, Puligny-Montrachet, Saint-Aubin en Montrachet spreken tot de verbeelding.
In de Côtes Chalonnaise vinden we de bekende herkomstbenamingen Rully, Mercurey, Givry en Montagny.
Bekende namen in de Mâconnais zijn Pouilly-Fuissé en Saint Véran.
Chablis ligt 100 km noordelijker, en heeft algemeen meer strakke, minerale eigenschappen.
We leerden bij over de bodem en de cru’s van Bourgogne.
De kalk en mergel in de ondergrond definiëren de wijnen. Maar de subtiele verschillen van samenstelling, oriëntatie, hoogte op de helling zorgen voor de diversiteit van de wijnen. In Meursault kan je bijvoorbeeld over een afstand van 300 meter een aantal verschillende bodemsamenstellingen vinden.
Daardoor heeft elk dorp zijn eigen kenmerken. In de Côtes de Nuits dicht men de wijnen van Chambolle-Musigny vrouwelijke en zachte eigenschappen toe, terwijl de wijnen van Nuits-Saint-Georges, twee kilometer verderop, stoer en mannelijk zijn.
Maar niet alleen de dorpen zorgen voor differentiatie. Ook de afzonderlijke ‘velden’ kunnen op het etiket vermeld worden, en dan spreekt dan van ‘cru’. Premier Cru of Grand Cru: het verschil zit niet enkel in prijs maar ook in kwaliteit en complexheid van de wijn.
En dan is er uiteraard nog de factor van de wijnmaker, die op zijn of haar beurt ook nog de stijl van de wijn kan beïnvloeden.
Hoe hoger de wijn geclassificeerd wordt, hoe minder productie (en hoe duurder) de wijn is.
De regionale herkomstbenamingen (Appellations Régionales) worden het meest op de markt gebracht: 50,6% van de totale productie in Bourgogne.
Een stapje hoger vinden we de dorpsnamen (Appellations Villages), goed voor 37,9% van de wijnen. De Premiers Crus vinden we slechts 10% terug, en de absolute top, Appellations Grand Cru, is goed voor slechts 1,4% van de productie.
De druivenrassen aangeplant in Bourgogne zijn voor rood vooral pinot noir en in minder mate gamay, witte Bourgogne wordt van chardonnay gemaakt, er staat ook wat aligoté, een druif die geniet van de opwarming en de laatste jaren terug interessanter wordt.
De degustatie
Rudie heeft een doordachte selectie uitgezocht om de verscheidenheid van Chardonnay in Bourgogne aan te tonen.
1- Domaine Nathalie & Gilles Fèvre Chablis 1er Cru Vaulorent 2021
Een Premier Cru uit Chablis uit het koelere jaar 2021, met een bescheiden houtopvoeding.
Nog jonge kleur, licht met tintje groen. Vuursteen en mineraliteit wordt genoemd, granny smithappel, citrus. Fijne zuren en een minerale toets en wat ananas, pompelmoes en citrus. (Wijnen Finesse Broechem – ±€ 28,00)
2- Domaine Rollin Pernand-Vergelesses ‘Les Cloux’ 2022
Het dorp Pernand-Vergelesses uit de Côtes de Beaune ligt ‘iets achterin’, zegt Rudie. Daardoor hadden de wijnen hier vroeger veel zuren en waren ze minder geliefd? Nu profiteren ze hier van de klimaatverandering. De vermelding ‘Les Cloux’ op het etiket verwijst naar een specifieke wijngaard, maar is geen geclassificeerde cru. We zouden het een ‘lieu-dit’ kunnen noemen.
De wijn wordt als bleekgeel beoordeeld, met een neus van citrus en steenfruit, waarin de houtopvoeding opvalt, meer rondeur en rijper fruit dan de eerste wijn, wat boter en karamel, en met een goede lengte en balans. (Wijnen Finesse Broechem – ±€ 29,00)
3- Domaine Raquillet Mercurey 1er Cru Les Veleys 2022
Uit de Côtes Chalonnaise. Mercurey produceert veel rode wijn, maar hoger op de helling, waar het aandeel kalk hoger is, staat meer chardonnay aangeplant.
We vinden wat hooi en toast, met vanille, rijpe appel en geel steenfruit. Goede balans en meer complexiteit, langer in afdronk. (Wijnen Finesse Broechem – ±€ 32,00)
4- Domaine Gaillard Pouilly-Fuissé 1er Cru Les Crays 2022
Uit de Mâconnais. Omdat hier het aandeel krijt in de bodem weer wat hoger is, zal de wijn terug wat strakker en mineraler zijn.
We herkennen natte steen, maar ook licht exotisch fruit zoals ananas, meloen; verder acacia en honing. In aanzet wat hogere zuurtjes, later meer hout en een zachte afdronk. Aan onze tafel noemen we deze wijn ‘energetisch’, door de goede spanning en de gelaagde complexiteit. (Wijnen Finesse Broechem – ±€ 26,50)
Met de laatste twee wijnen kunnen we een dorpsbenaming met een cru vergelijken, van hetzelfde domein en hetzelfde jaar.
5- Domaine Fernand & Laurent Pillot Chassangne-Montrachet 2022
Complex en verfijnd, met zeste van citrus en florale tonen. Iets vegetaal wordt ook genoemd. Evoluerend in de mond met kruidigheid en zachte zuren naar karamel, boter en toast. (Wijnen Finesse Broechem – ±€ 45,00)
6- Domaine Fernand & Laurent Pillot Chassangne-Montrachet 1er Cru Les Vergers 2022
Zuiver en rokerig, wat rijper fruit dan de vorige, strakke zuurtjes, romig, geïntegreerd hout, ‘Toblerone-karamel’. (Wijnen Finesse Broechem – ±€ 63,00)
Onvergetelijke avond, toch wel. Hartelijk dank aan Rudie voor de presentatie en de geselecteerde wijnen. Hopelijk krijgen we volgende Brabo-werkjaar inderdaad les 2.0.