Brunello!!
Samen met Barolo en Vino Nobile di Montepulciano kreeg Brunello di Montalcino als een van de eerste herkomstbenamingen in Italië de prestigieuze DOCG-status. De verwachtingen voor deze avond waren hooggespannen, en we werden niet teleurgesteld.
Geert Dirckx nam deze avond de presentatie op zich. Dit werkjaar maakt de wijnclub optimaal gebruik van de aanwezige expertise binnen de club, en dat bleek een gouden zet. Geert bracht zijn verhaal met kennis en enthousiasme. Nadat Maarten een ietwat pijnlijke anekdote over de start van Geert’s wijninteresse had opgerakeld (iets met een zatte bieravond en een fles Haut Brion) begonnen we onze reis naar het zonnige Toscane.
Toscane: de thuisbasis van Brunello
Toscane is een regio in midden-Italië, vol culturele en culinaire rijkdom. Het is ook een complexe wijnstreek. Naast bekende gebieden Chianti, Chianti Classico en Bolgheri zijn er tal van minder bekende herkomsten, waaronder San Gimignano, Morellino di Scansano en Montecucco. Rond het stadje Montalcino ligt het gebied waar Brunello di Montalcino wordt geproduceerd.
Brunello wordt gemaakt van 100% sangiovese, een druif die bekendstaat om haar terroir-expressie. De bodems rond Montalcino bestaan vooral uit galestro (schalie met kleileisteen) en alberese (kalksteen en zandsteen). Stokken aangeplant op galestro produceren wijnen met structuur en mineraliteit, terwijl de alberese-bodems elegantie en balans verlenen.
De dunne schil van sangiovese zorgt voor wijnen met een lichtere kleur. Het zijn wijnen die tijd nodig hebben om de zuren en de tannine te temperen.
Clemente Santi wordt beschouwd als de ‘peetvader’ van Brunello. Hij gebruikte in 1860 voor het eerst de naam Brunello. Hiermee doelde hij op een specifieke kloon van sangiovese, gekenmerkt door kleinere druiven met een bruine tint in de schil. Lange tijd bleef deze wijn de enige ‘Brunello’, nog onder de benaming Vino di Montalcino.
Brunellowijnen genoten destijds niet de reputatie die ze vandaag hebben. Tot in de jaren 1970 beperkten verouderde voorschriften de kwaliteit, met onder meer hoge toegestane opbrengsten en verplichte lange rijping in grote vaten. Pas in de jaren 1980, toen Brunello de DOCG-status kreeg, werden kleine stappen gezet: vier jaar rijping bleef verplicht, maar vanaf de jaren 1990 volgden meer flexibele regels. Zo werd twee jaar rijping toegestaan, waarbij ook barriques werden geaccepteerd naast de traditionele grote foeders. Daarnaast werd de Rosso di Montalcino-categorie geïntroduceerd, een toegankelijker en sneller te drinken alternatief voor Brunello.
De wijnen
Geert stelde zes zorgvuldig geselecteerde wijnen voor.
1- Argiano 2022 Rosso di Montalcino DOC
We begonnen met een Rosso di Montalcino. De soepelere voorschriften voor deze wijnen vereisen slechts 6 maanden rijping op hout, en ze kunnen op de markt komen één jaar na de oogst.
Deze wijn rust enkele maanden op Franse vaten van 10 tot 50 hectoliter.
Bij de bespreking door de leden hoorde ik lichte densiteit, purperen rand, rood fruit, aardbei, kers, tijm, laurier in de neus, intens rood fruit, heel veel zuren, zachte tannines en korte afdronk.
2- Argiano 2019 Brunello di Montalcino DOCG
100% sangiovese grosso uit wijngaarden rond Sant’Angelo in Colle, waar de bodem meer uit kalk en klei bestaat. Ligt 2,5 jaar in Slavonische vaten van 10 tot 50 hectoliter.
Tafels 2A en 2B beschrijven de wijn als donker robijnrood, met iets evolutie, ook in de neus wordt wat evolutie gemeld, sous-bois, confituurfruit, zwarte bessen, rozenblaadjes, vanille en smokey van het eik, chocolade en tabak. Fluweelachtig met lekkere zuren, maar stevige tannines die nog niet versmolten zijn.
3- Cantine Dei 2020 Vino Nobile di Montepulciano DOCG
De buren van Montalcino oogsten een kloon van sangiovese, de prugnolo grosso. Voor deze wijn wordt nog 10% canaiolo nero toegevoegd, die de wijn wat meer kleur geeft. Rijping gedurende twee jaar op Slavonische tonnen van 50 hectoliter.
Onze leden vermelden een medium granaatkleur met een bruine rand, kersen, rood fruit en een vegetale toets. De wijn is niet heel expressief, wel gebalanceerd, medium intens met rood fruit en ‘OK’-zuren.
4- Ciacci Piccolomini 2019 Brunello di Montalcino DOCG
Sangiovese grosso uit Castelnuovo dell’Abate, wijngaarden op een hoogte van 250 tot 350 meter. De bodem hier is een complexe mix van oude en meer recente afzettingen, kalkhoudende mergel en schalie. De wijn rust 3 jaar in Slavonische vaten van 20 tot 85 hectoliter.
Medium intense robijnrode kleur met bruine rand. Vuursteen, bramen, pruimen, vanille, tijm, chocolade wordt genoemd. Complexe wijn die evolueert in het glas, zuren zijn aanwezig op de achtergrond, tannines al versmolten.
5- Altesino ‘Vigna Montosoli’ 2019 Brunello di Montalcino DOCG
Een iconische fles! Altesino was de eerste die het ‘cru’-idee introduceerde met de botteling van hun single vineyard ‘Montosoli’ Brunello di Montalcino in 1970.
Helemaal aan de noordelijke grens van het wijngebied vinden we hier de galestro-bodem die wordt beschouwd als de beste bodem voor kwaliteitswijn.
Techniciteiten: wijngaard op 350 – 400 meter hoogte, rijping van twee jaar in Slavonisch hout.
De wijn wordt beschreven als medium intens granaatrood. Kersen, bramen, zwart fruit, tabak, laurier, ceder in de neus en een rond structuur stevig maar verfijnd, met chocolade, vanille, anijs, en karamel in de afdronk. Medium tannine en hoog in alcohol, met een goede balans.
6- Casanova di Neri 2018 Brunello di Montalcino DOCG
De Casanova di Neri 2018 Brunello di Montalcino, met een speciaal herdenkingslabel ter ere van de 40e verjaardag (1978-2018), is afkomstig uit 7 wijngaarden verspreid over de oostzijde van heel de Brunello-regio.
Opvoeding gedurende 3,5 jaar op Slavonische vaten van 40 en 77 hectoliter en nog een jaar op fles.
De leden vermelden een vergelijkbare kleur als de vorige wijn (hoewel er toch veel minder evolutie in de kleur was). Donker fruit en bosaardbei, bramen, aalbessen, mineraliteit. lang en gelaagd, met evoluerende smaken, complexe wijn met een lange afdronk.
Discussie en vragen
Geert stelde enkele prikkelende vragen aan de proevers.
Dit waren de opvallendste resultaten:
• Is de Agriano Rosso (€28) een betere prijskwaliteit dan de Agriano Brunello (€65)?
19 keer ‘nee’, 9 keer ‘ja’, 4 vonden ze gelijkwaardig.
• Vind je de single vineyard (Altesino Montesoli) een meerwaarde voor de prijs (€110)?
22 vonden van niet, 10 wel.
• Vind je de Vino Nobile erg verschillend van de Brunello’s?
27 keer ‘ja’, 6 keer ‘nee’.
• Vind je het prijskaartje van een standaard Brunello (€50 -€70) verantwoord?
Gedurfde vraag, en misschien verrassend antwoord: 20 vonden van niet, 12 vonden van wel.
• Merkte je een substantieel verschil in microklimaat bij de Brunello’s?
19 leden merkten geen verschil, 13 wel.
Favorieten en afsluiting
De stemming bepaalde uiteindelijk de favorieten van de avond.
De onthulling van de prijzen zorgde voor grote ogen: wijnen in deze prijsklasse worden zelden geproefd, maar bij Wijnclub Brabo is dit gelukkig (af en toe) wel mogelijk.
Tijdens de presentatie liep er iets mis met het filmpje.
Hierbij vinden jullie nog eens de link naar de wijngaarden van Montalcino in 3D: Youtube
